Ndryshimi i qëndrimit të Donald Trump mbi çështjen e shkëmbimit të territoreve midis Ukrainës dhe Rusisë duket se ka ndodhur, sipas NBC që raporton se gjatë konsultimeve që Presidenti i SHBA pati në orët e mëparshme me liderët evropianë, u ka thënë atyre se nuk planifikon të flasë për territorin gjatë një takimi kokë më kokë me Vladimir Putin në Alaska.
Sipas rrjetit amerikan, i cili citon dy zyrtarë evropianë dhe tre të tjerë që ishin të informuar për bisedën telefonike, presidenti amerikan e shprehu këtë qëndrim dhe tha se do të shkonte në takimin me Putinin për të siguruar një armëpushim në Ukrainë.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky gjithashtu mori pjesë në bisedë, me disa nga të pranishmit që krijuan përshtypjen se Trump nuk ishte optimist për takimin e së premtes.
Propozimi për mineralet dhe metalet e rralla të tokës
Në të njëjtën kohë, gazeta britanike Telegraph raporton se Trump po përgatitet t’i ofrojë Putinit akses në minerale të rralla të tokës në mënyrë që ta inkurajojë atë të përfundojë luftën në Ukrainë.
Sipas raportit, propozimi i Trump do të përfshijë hapjen e burimeve natyrore të Alaskës për Moskën, heqjen e disa sanksioneve të SHBA-së ndaj industrisë ruse të aviacionit dhe sigurimin e aksesit në minerale të rralla të tokës në territoret ukrainase të pushtuara nga Rusia.
Propozimi duket se po përgatitet nga Sekretari i Thesarit të SHBA-së, Scott Besant, i cili, sipas raportit, po shqyrton kompensimin ekonomik që SHBA-të mund t’i ofrojnë Rusisë në mënyrë që të përshpejtohet një marrëveshje armëpushimi.
Ukraina vlerësohet të ketë 10% të rezervave të litiumit në botë, të cilat përdoren në prodhimin e baterive. Dy nga depozitat më të mëdha të litiumit janë në zona të mbajtura nga Rusia, dhe Putini ka pretenduar mineralet e vlefshme që gjenden në zonat e mbajtura nga forcat e tij.
“Ekzistojnë një numër stimujsh, njëri prej të cilëve mund të jetë një marrëveshje e mundshme për mineralet/elementet e rralla të tokës”, tha për Telegraph një burim me njohuri për planin e Trump.
Në maj, SHBA-të nënshkruan një marrëveshje për mineralet e rralla të tokës me Kievin, duke i lejuar asaj të shfrytëzojë burimet e pasura natyrore të Ukrainës. Uashingtoni do të duhet të krijojë operacione të reja minerare, të cilat mund të përshpejtohen me bashkëpunimin e Rusisë.
Stimuj të tjerë përfshijnë heqjen e ndalimeve për eksportin e pjesëve rezervë dhe pajisjeve të nevojshme për mirëmbajtjen e avionëve rusë, shumë prej të cilëve janë shkatërruar.
Vendet perëndimore kanë kufizuar aksesin e Moskës në pjesë rezervë kritike dhe pajisje të tjera që nga pushtimi i plotë i Ukrainës në vitin 2022, duke i detyruar linjat ajrore dhe ushtrinë të shkatërrojnë avionët e vjetër për të gjetur zëvendësime.
“Gati 30% e avionëve të Rusisë, të prodhuar në Perëndim dhe të papërdorshëm, mund të lihen në tokë në territoret e tyre brenda pesë viteve të ardhshme”, tha këtë vit Sergei Chemezov, kreu i Rostec, konglomerati shtetëror i industrisë së mbrojtjes i Rusisë.
Heqja e sanksioneve ndaj avionëve rusë mund të jetë fitimprurëse për prodhuesin amerikan Boeing. Me një flotë prej më shumë se 700 avionësh, kryesisht Airbus dhe Boeing, linjat ajrore ruse mund t’u drejtohen furnizuesve amerikanë për pjesë kritike dhe mirëmbajtje.
Trump po shqyrton gjithashtu t’i ofrojë Rusisë mundësi për të shfrytëzuar burimet e vlefshme natyrore në ngushticën që e ndan atë nga SHBA-ja. Alaska, e ndarë nga Rusia vetëm tre milje nga Ngushtica e Beringut, vlerësohet të ketë rezerva të konsiderueshme të pazbuluara të naftës dhe gazit, duke përfshirë 13% të naftës në botë.
Zgjerimi i pranisë së Rusisë në ngushticë do të forconte interesat strategjike të Putinit në rajonin e Arktikut, i cili përbënte 80% të prodhimit të gazit të Rusisë në vitin 2022.
Burime nga qeveria britanike i thanë Telegraph se stimuj të tillë mund të ishin të pranueshëm për Evropën, për sa kohë që nuk shiheshin si shpërblim për Rusinë. “Ndjesia është se duhet të paraqitet si një përputhje me opinionin publik, nuk mund të shihet si shpërblim për Putinin”, tha një nga burimet.
