Intervistë e diplomatit Michael Giffoni për snajperistët italianë në Sarajevë në vitin 1994
Në Sarajevën e rrethuar, Michael Giffoni ishte zëvendësshefi i delegacionit diplomatik special (dy vite më vonë u kthye në ambasadë). Një diplomat i ri që më pas u bë ambasadori i parë italian në Kosovë nga 2008 deri më 2013 (në 2014 u përfshi në një hetim gjyqësor nga i cili doli i pafajshëm “sepse fakti nuk ekzistonte”). Dëshmia e tij konfirmon lajmin për italianë mes snajperistëve, që qëllonin nga kodrat.
Na tregoni Sarajevën e vitit 1994?
Ishim vazhdimisht nën shënjestrën e snajperëve. Edhe ne, megjithëse kishim status diplomatik. Fiat Panda ime ishte plot me vrima plumbash. Kontakti me atë që ndodhte në lartësitë përreth, edhe në Grbavica, ishte praktikisht zero. Ishte ‘të gjithë kundër të gjithëve’. Në situata të tilla shpërthen një lumë zërash të pakontrollueshëm.
Për çfarë zërash bëhet fjalë?
Mbaj mend, me emocion edhe sot, kur mbërrita në Sarajevë, në fund të vitit 1994. Menjëherë më thanë: ‘E di, atje lart janë “Safari-t”’. Vinin tufa të tëra të pasanikëve nga të katër anët. Gjuetarë, por edhe biznesmenë. Ushtarë ose paramilitarë, të cilët në atë konflikt kishin shumë fuqi, i çonin në kodra dhe këta paguanin. Më pas gjithçka u sqarua më mirë.
Kur?
Tek funksionarët e Sismi-t mbërriti një informacion nga inteligjenca boshnjake për italianë mes snajperistëve (këtë e përmend edhe kallëzimi i Ezio Gavazzenit, nga i cili nisi hetimi i prokurorisë së Milanos). Edin Subashiç, ish-agjenti boshnjak që e tregon këtë, nuk po shpikte asgjë.
Çfarë raportoi Subashiçi te Sismi?
Që boshnjakët kishin kapur një paraushtarak serb, i cili ‘kishte kënduar’, duke treguar se në kodra vinin të qëllonin edhe të huaj. Rusë, por edhe italianë. I sillnin nga Trieste, me fluturime ose mjete të tjera. Arrinin në Serbi dhe prej andej i çonin në pozicione lartësie. Kështu iu tha Sismi-t.
Keni pasur konfirmime?
Informacionin për snajperistët italianë na e konfirmoi më pas edhe shefi i Subashiçit, Mustafa Hajrulahoviç, i quajtur ‘Talijan’, italiani. Kishim marrëdhënie të mira.
Çfarë ndodhi më pas?
Informacioni iu përcoll drejtuesve të shërbimeve sekrete në Romë. Nga Roma, pas disa muajsh, dy funksionarëve iu komunikuan se pista ishte hetuar, se kishin identifikuar ata që e organizonin dhe se çështja ishte ‘mbyllur’. I siguruan se, të paktën nga Italia, fluksi ishte ndalur. Dhe urdhëruan të përcillej informacioni te boshnjakët.
Kur?
E mësuam këtë në vitin 1994. Por është e sigurt që ‘të këqijat’ kishin ndodhur edhe në 1993.
Si bëheshin komunikimet?
Nuk përdorej shumë shkrimi në atë periudhë.
Çfarë ndodhi më pas?
Pas atij komunikimi, nuk u kërkua dhe as nuk u shtua më asgjë tjetër, përndryshe do ta kisha ditur. Atyre viteve bëmë gjithçka që mund të bënim nga terreni, në një kontekst shpërbërjeje totale.
Ju dhanë emra?
Sikur të kishim pasur një emër, atëherë, do ta kishim ndjekur penalisht. I qëndroj me krenari atyre viteve. Lajmi na tronditi shumë. Edhe sepse Italia në Bosnjë bëri shumë, sidomos me shoqërinë civile. Kam parë dhjetëra mijëra vullnetarë të vinin me kamionë të mbushur me ndihma. Italianët e mbështetën popullin boshnjak me një gjenerozitet dhe afërsi të jashtëzakonshme. Ishte një luftë te porta jonë. Dhe të dije që kishte bashkatdhetarë mes snajperistëve, na dhimbte shumë.
