Shtetet e Bashkuara i kanë zbuluar të 28 pikat e propozimit të tyre për t’i dhënë fund luftës Rusi-Ukrainë Presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy.
Plani, i cili është kritikuar si shumë i favorshëm për Rusinë nga disa vëzhgues, është në fazën e draftit dhe ende nuk është bërë publik. Megjithatë, një zyrtar ukrainas kuptohet se i ka dhënë detajet mediave ndërkombëtare.
Cilat janë 28 pikat e propozimit të Trump për Ukrainën?
- Sovraniteti i Ukrainës do të konfirmohet.
- Një marrëveshje gjithëpërfshirëse mossulmimi do të nënshkruhet midis Rusisë, Ukrainës dhe Evropës. Të gjitha paqartësitë e 30 viteve të fundit do të konsiderohen të zgjidhura.
- Rusia të mos pushtojë vendet fqinje dhe NATO të mos zgjerohet më tej.
- Do të zhvillohet një dialog midis Rusisë dhe NATO-s, i ndërmjetësuar nga SHBA-të, për të zgjidhur të gjitha çështjet e sigurisë dhe për të krijuar kushte për deeskalimin, me qëllim sigurimin e sigurisë globale dhe rritjen e mundësive për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik në të ardhmen.
- Ukraina do të marrë garanci të besueshme sigurie.
- Madhësia e Forcave të Armatosura të Ukrainës do të kufizohet në 600,000 personel.
- Ukraina pranon të përcaktojë në kushtetutën e saj se nuk do t’i bashkohet NATO-s, dhe NATO pranon të përfshijë në statutet e saj një dispozitë që Ukraina nuk do të pranohet në të ardhmen.
- NATO pranon të mos stacionojë trupa në Ukrainë.
- Avionët luftarakë evropianë do të stacionohen në Poloni.
- Garancia e sigurisë e SHBA-së do të ketë këto kushte:
- SHBA-të do të marrin kompensim për garancinë;
- Nëse Ukraina pushton Rusinë, ajo do të humbasë garancinë;
- Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje ushtarake vendimtare të koordinuar, të gjitha sanksionet globale do të rivendosen, njohja e territorit të ri dhe të gjitha përfitimet e tjera të kësaj marrëveshjeje do të revokohen;
- Nëse Ukraina lëshon një raketë drejt Moskës ose Shën Petersburgut pa shkak, garancia e sigurisë do të konsiderohet e pavlefshme.
- Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE) dhe do të marrë akses preferencial afatshkurtër në tregun e BE-së, ndërsa kjo çështje është duke u shqyrtuar.
- Një paketë e fuqishme globale masash do të ofrohet për të rindërtuar Ukrainën, duke përfshirë, por pa u kufizuar në:
- Krijimi i një Fondi për Zhvillim të Ukrainës për të investuar në industri me rritje të shpejtë, duke përfshirë teknologjinë, qendrat e të dhënave dhe inteligjencën artificiale.
- SHBA-të do të bashkëpunojnë me Ukrainën për të rindërtuar, zhvilluar, modernizuar dhe operuar së bashku infrastrukturën e gazit të Ukrainës, duke përfshirë tubacionet dhe objektet e magazinimit.
- Përpjekje të përbashkëta për të rehabilituar zonat e prekura nga lufta për restaurimin, rindërtimin dhe modernizimin e qyteteve dhe zonave të banimit.
- Zhvillimi i infrastrukturës.
- Nxjerrja e mineraleve dhe burimeve natyrore.
- Banka Botërore do të zhvillojë një paketë të posaçme financimi për të përshpejtuar këto përpjekje.
- Rusia do të riintegrohet në ekonominë globale:
- Heqja e sanksioneve do të diskutohet dhe do të miratohet në faza dhe rast pas rasti.
- SHBA-të do të hyjnë në një marrëveshje bashkëpunimi ekonomik afatgjatë për zhvillim të ndërsjellë në fushat e energjisë, burimeve natyrore, infrastrukturës, inteligjencës artificiale, qendrave të të dhënave, projekteve të nxjerrjes së metaleve të rralla të tokës në Arktik dhe mundësive të tjera të dobishme për korporatat.
- Rusia do të ftohet të ribashkohet me G8-ën.
- Fondet e ngrira do të përdoren si më poshtë:
- 100 miliardë dollarë në asete të ngrira ruse do të investohen në përpjekjet e udhëhequra nga SHBA-të për të rindërtuar dhe investuar në Ukrainë;
- SHBA-të do të marrin 50 përqind të fitimeve nga kjo sipërmarrje. Evropa do të shtojë 100 miliardë dollarë për të rritur sasinë e investimeve të disponueshme për rindërtimin e Ukrainës. Fondet e ngrira evropiane do të zhbllokohen. Pjesa tjetër e fondeve të ngrira ruse do të investohet në një mjet të veçantë investimi SHBA-Rusi që do të zbatojë projekte të përbashkëta në fusha specifike. Ky fond do të synojë forcimin e marrëdhënieve dhe rritjen e interesave të përbashkëta për të krijuar një nxitje të fortë për të mos u rikthyer në konflikt.
- Do të krijohet një grup pune i përbashkët amerikano-rus për çështjet e sigurisë për të promovuar dhe siguruar pajtueshmërinë me të gjitha dispozitat e kësaj marrëveshjeje.
- Rusia do ta sanksionojë me ligj politikën e saj të mos-agresionit ndaj Evropës dhe Ukrainës.
- SHBA-të dhe Rusia do të bien dakord të zgjasin vlefshmërinë e traktateve mbi mospërhapjen dhe kontrollin e armëve bërthamore, duke përfshirë Traktatin START I.
- Ukraina pranon të jetë një shtet jo-bërthamor në përputhje me Traktatin për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT).
- Centrali bërthamor i Zaporizhzhisë do të vihet në punë nën mbikëqyrjen e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), dhe energjia elektrike e prodhuar do të shpërndahet në mënyrë të barabartë midis Rusisë dhe Ukrainës, 50:50.
- Të dy vendet zotohen të zbatojnë programe edukative në shkolla dhe shoqëri që synojnë promovimin e mirëkuptimit dhe tolerancës së kulturave të ndryshme dhe eliminimin e racizmit dhe paragjykimeve:
- Ukraina do të miratojë rregullat e BE-së mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave gjuhësore.
- Të dy vendet do të bien dakord të shfuqizojnë të gjitha masat diskriminuese dhe të garantojnë të drejtat e medias dhe arsimit ukrainas dhe rus.
- I gjithë ideologjia dhe aktivitetet naziste duhet të hidhen poshtë dhe të ndalohen.
- Territoret:
- Krimea, Luhansku dhe Donetsku do të njihen de facto si pjesë të Rusisë, përfshirë edhe nga SHBA-të.
- Kherson dhe Zaporizhia do të ngrihen përgjatë vijës së kontaktit, që do të thotë njohje de facto përgjatë vijës së kontaktit.
- Rusia do të heqë dorë nga territoret e tjera të dakorduara që kontrollon jashtë pesë rajoneve.
- Forcat ukrainase do të tërhiqen nga pjesa e Oblastit të Donetskut që ato aktualisht e kontrollojnë, dhe kjo zonë tërheqjeje do të konsiderohet një zonë neutrale e demilitarizuar, e njohur ndërkombëtarisht si territor që i përket Federatës Ruse. Forcat ruse nuk do të hyjnë në këtë zonë të demilitarizuar.
- Pas rënies dakord mbi marrëveshjet e ardhshme territoriale, si Federata Ruse ashtu edhe Ukraina zotohen të mos i ndryshojnë këto marrëveshje me forcë. Asnjë garanci sigurie nuk do të zbatohet në rast të shkeljes së këtij angazhimi.
- Rusia nuk do ta pengojë Ukrainën të përdorë lumin Dniepër për aktivitete tregtare dhe do të arrihen marrëveshje për transportin e lirë të grurit përmes Detit të Zi.
- Do të krijohet një komitet humanitar për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura:
- Të gjithë të burgosurit dhe trupat e mbetur do të shkëmbehen në bazë të parimit “të gjithë për të gjithë”.
- Të gjithë të ndaluarit civilë dhe pengjet do të kthehen, përfshirë fëmijët.
- Do të zbatohet një program për ribashkimin familjar.
- Do të merren masa për të lehtësuar vuajtjet e viktimave të konfliktit.
- Ukraina do të mbajë zgjedhje pas 100 ditësh.
- Të gjitha palët e përfshira në këtë konflikt do të marrin amnisti të plotë për veprimet e tyre gjatë luftës dhe do të bien dakord të mos bëjnë asnjë pretendim ose të shqyrtojnë asnjë ankesë në të ardhmen.
- Kjo marrëveshje do të jetë ligjërisht e detyrueshme. Zbatimi i saj do të monitorohet dhe garantohet nga Këshilli i Paqes, i kryesuar nga Presidenti Donald J. Trump. Do të vendosen sanksione për shkeljet.
- Pasi të gjitha palët të bien dakord për këtë memorandum, armëpushimi do të hyjë në fuqi menjëherë pasi të dyja palët të tërhiqen nga pikat e dakorduara për të filluar zbatimin e marrëveshjes.
