Ata kanë rrëfyer krime të rënda. Kanë treguar emra kriminelësh. Kanë çuar në burg persona që konsideroheshin të paprekshëm.
Janë herë në fillim të fundit herë nga frika për jetën e përfituar mbrojtje nga shteti. Por në ndonjë rast edhe kanë rrezikuar.
Janë dekonsipuar e janë bërë objekt atentashesh. E disa të tjerë, të vetdijshëm që bëjnë të zbulohen, kanë rrezikuar të dalin edhe nga programi i mbrojtjes. Madje disa edhe kanë dalë.
Këta janë dëshmitarët e profesionistëve dhe profesionistëve të industrisë.
“Dëshmitar i veprave” është personi, i cili, në faktin e dëshmitarit ose të personit të akuzuar, bën deklarimin e një dëshmie për faktin e kësaj, që objektet të vërtetojnë një procedurë penale që, për shkak të kësaj deklarate të dëshmive, është. në gjendje rreziku.
Ndërsa “Bashkëpunëtor i lidhur” është personi, i cili vuan fajin penal ose është i pandehur në një procedim penal për krime të kryera në rrezik, që është në gjendje, për shkak të bashkëpunimit me mua, të deklaruarve apo dëshmive për faktin e rrezikut. , që objekt të provojë në të njëjtin proces penal ose një procedurë të lidhur.
Ndër veprimet në ndërtimin dhe kompleksitetin e konspirativit të krimit të tyre, e ka kryer operacionin e më shumë forcave të zbulimit të sektorit të policisë kriminale për të mbajtur botën e krimit nën kontroll.
Futja në sistemet e punëtorëve të punës ka qenë një element i tillë për të luftuar krimin e tyre.
Deklarimet e thjeshta të punësimit të kësaj pjese të dhena të veçantë për t’u menaxhuar me kujdes. Është po aq e vërtetë gjithashtu se gjithësia dhe mprehtësia e luftimit për përballimin e një organizimi kriminal, forca e të cilit bazohet te sekreti, të mbështetet vetëm në kontributin e punëtorëve.
Është i domosdoshëm detyrimi i normave ligjore, të cilat janë karakterizuar edhe nga shpërblimi i vlerësimit, kur ai jep të tjera dhe të vërteta.
Rrëfimet e penduarve, kanë çuar në zbulimin e shumë krimeve, janë treguar mënyra se si ka funksionuar dhe funksionon krimi në Shqipëri.
Të penduarit e produktevesë
I PENDUARI QË DËNOI BANDËN E LUSHNJËS
Historia e punëtorëve të punës së tyre që në “të pendua” ka nisur me Petrit Liçin, anëtar i bandës së Lushnjës. Rrëfimi i tij çoi pas hekurave me të lënduarit e rëndë të bandës, ndërsa ai vetë u dënua me 7 vjet burg.
Për herë të parë në Gjykatën e Kimeve të Rënda, i penduari i produkteve të Petrit Liçit, më rrëfeu më shumë për ngjarjet e tmerrshme të bandës së Lushnjës, i njohur nga Alfred Shkurti, i njohur ndryshe me emrin Aldo Bare.
Zbardhja e krimeve të kryera nga anëtarët e bandës së Lushnjës ndoshta nuk do të kishte qenë të mundur nëse Petrit Liçi, nuk nga të akuzuarit, nuk bëjnë të “tradhtonte” ish-bashkëpunëtorët e tij. I pandehuri si veprim në disa krime të kryera nga banda, pranoi të punonte me Policinë dhe Prokurorinë pasi ra në pranga dhe mor i pandehur për një sërë penale.
Dëshmitë e marra prej tij shërbyen jo vetëm për zbardhjen e krimeve edhe për orientimin e hetimit në drejtim të identifikimit të provave të dëshmitarëve që hodhën dritë mbi një sërë episodesh kriminale të ndodhura në Lushnjë.
Petrit Liçi nga të parët persona nga rradhët e organizatave kriminale që pranoi të gjykojë me këmbë, u bashkua me ish-miqtë e tij Dritan Vila, Maksim Çela, Erion Cici, Leonard Prifti (i vdekur), Erion. Kashari, Elton Mermali, Enver Dondollaku.
I PENDUARI QË DËNOI BANDËN E DURRËSIT
Një tjetër anëtarë, anëtar i bandës së Durrësit, Adriatik Coli, i cili u kthye në të penduar. Në dhjetëra seanca të krijuara me dyer të mbyllura në Gjykatën e Krimeve të Rënda, Coli dha hollësi nga vrasjet e bandës, në disa prej tyre ishte në rolin e ekzekutimit. Bashkëpunimi uli fajin me burg në vetëm 10 vite burg.
Banda kriminale, me drejtues të përbashkët Lulzim Berishën dhe Klodian Saliun funksiononte prej vitit 1994 në qytetin e Durrësit. Ndërsa ishte një veprim i një sërë vrasjesh të ndodhur në Durrës e Tiranë, nga viti 1998 e në vazhdim.
Pas vrasjeve të Klodian Saliut, organizata që u vendos nën drejtimin e Endrit Dokles nisi hakmarrjen dhe u shënuan edhe shumë vrasje të tjera.
I PENDUARI QË DËNOI AUTORËT E MASAKRËS SË CËRRIKUT
Në vitin 2008, zyra Mbrojtjen e Dëshmitarëve, me kërkesë të prokurorisë, vendosi të marrë në mbrojtje të pandehurit Bujar Buzani, i cili ka pranuar të tregojë ngjarjen e marsit 1997. punonjësve të Gardës së Republikës dhe u plagosen 16 të tjerë në qytezën e Cërrikut. Në dëshminë e tij Buzani ka treguar thuajse të gjithë organizimin e pritës së deri te vrasja dhe dhunimi i kufomave të gardistëve në Cërrik nga të pandehurit në këtë proces: Llazar Bicja, Met Bozi, Arjan Toska, Roland Sota (Xhepexhiu), Alban Toska, Skënder Cani, Tomorr Buzani, Entel Gashi dhe i nga vetë i penduari Bujar Buzani.
VRASËSI ME PAGESË QË U KTHYE NË TË PENDUAR
Ndriçim Gjokona dhe më pas edhe Julian Sinanaj, i akuzuar si vrasës në proces ndaj bandës së tritolit, pranuan bashkë. Gjatë procesit, Julian Sinanaj u tërhoq nga tre episode kriminale, për të cilat foli me herët. Ndihmesa e dhënë për shërbimin e shpëtoi nga burgimi i pamjes, por tërheqja nga disa parashikoi që të mos parashihet minimale. Përfundimisht ai u dënua me 30 vjet burg.
Ndriçim Gjokona u kthye në çmimet e viteve 2014. Ai u pendua bashkë me Julian Sinanaj, që u arrestua nga autorët e tij, pasi u gjurmua nga politika e pas dëshmisë së Gjokonës. Gjokona e kallëzoi nga frika se mos e eliminon. Të dy të rrëfejnë një seri krimesh të ndodhura në Tiranë, Vlorë dhe Durrës histori-2012.
Dy të penduarit e veprave të tyre, ishin krahu i armatosur i një grupi kriminal prej 7 anëtarësh, që u akuzuan nga Prokuroria e Krimeve të Rënda për vrasjet me të lira, vepra për qëllime terroriste, prodhim dhe shitje të lëndëve plasëse dhe grupeve të strukturuara kriminale. .
Shtatë të pandehurit dhe akuzat për vrasjen e Sokol Veizajt dhe Agron Çelës, atentatet me tritol kundër zyrtarëve Ardian Kollozi dhe Besnik Dervishaj, si dhe planet e eliminimeve për dy ndërtues nga Vlora dhe për biznesmen e gazit në Tiranë, Pirro Bare.
Nëpërmjet dëshmive të tire përpara prokurorëve, dy të penduarit, Sinanaj dhe Gjokona, i kanë shërbimin e prokurorëve mbi biznesin e tyre në qytetin e Vlorës dhe konvertimin në qytetin e Vlorës, të disa njerëzve të kaluar të errët në këtë qytet.
VRASËSI I ARTAN CUKUT QË ZBULOI POROSITËSIN
Bashkëpunëtor i bashkëpunimit u bë edhe Mikel Shallari, ekzekutori i ish-kryekomisarit të policisë, Artan Cuku. Pasi pranoi krimin, ai i tregoi prokurorëve emri i porositësit të vrasjeve, Bledar Jambelli. Falë kësaj kompanie, vrasësi i një ish-drejtuesi të lartë Policie u dënua vetëm me 10 vite burg.
Mbrëmjen e 8 prillit të vitit 2017, rreth orës 8 të errët, Artan Cuku sapo kishte dalë nga një minimarket dhe po kthehej në shtëpi. Vrasësi, Mikel Shallari po e priste para pallatit “Melrose”, në Rrugën e Kosovës, në Tiranë, aty ku banonte Cuku. Shallari shoqërohej nga kushëriri tij, Kristaq Leci, i cili po priste tek fusha me bar aty pranë dhe e orienton në anën e sms-ve.
Kur Artan Cuku doli nga minimarketi dhe u shfaq përballë autorit duke iu kthyer hyrjes së pallatit, Mikel Shallari u pozicionua tek shkallët, në pjesën tjetër të brendshme. Në momentin që Cuku u shfaq para tij, autori e qëlloi njëherësh me dy pistoleta.
Artan Cuku u mbijetoi plumbave dhe tentoi të futej në ashensor, por vrasësi e ndoqi dhe e qëlloi edhe aty. Cuku nuk u rrëzua, doli nga ashensori dhe tentoi të përleshej fizikisht me autorin. Por aty morin fatale. Mikel Shallari e qëlloi në kokë.
Më 12 qershor të vitit 2017 Mikel Shallari shpreh vullnetin e saj të shkojë me shkollim dhe dokumente të bashkëpunimit me prokurorin Henrik Ligori. Një ditë para, gjatë pyetjeve të tij, ai dha kohë të hollësishme lidhur me krimin e kryer dhe deklaruesit e tij. Në rolin e organizatorit dhe të shtytësit, të mësuarit si Bledar Jambelli, i njohur edhe si Rikardo Muho dhe Gerti Kajo, i njohur edhe si Kristaq Leci, ky i fundit djali i dajës së Shallarit.
VRASËSI I PENDUAR QË MERRTE URDHRA NGA BURGU
Kristi Pine, që merrte urdhra nga burgu, nga Admir Tafili, u kthye në të penduar dhe rrëfeu disa krime. Pine tregoi se ka ekzekutuar në oborrin e shtëpisë së tij, shtetasin Ibrahim Mani. Kjo vrasje, Pine e ka kryer më 25 qershor 2014 dhe në bazë të deklarimeve të kërkuara Tafilaj në krye të llogarive të një familjeje me të cilën Mani kishte hasmëri. Pas vrasjeve në Shkodër, që Pine pranon se ka qenë para në jetën e tij, ai është kërkuar nga i pandehuri tjetër Alfred Qefalia të vrasë shtetasin Edmond Çakmashi në Shkozë të Tiranës. Për këtë vrasje, Pine thotë se ishte në dijeni edhe Admir Tafili nga burgu, i cili ka insistuar të kryen vrasjen dhe do merrte shumë prej 15 mijë eurove.
Pine i ka vetëm dëshmisë se nuk donte ta vriste por ta plagoste. Për këtë fakt, ai ka kërkuar shumë prej 7500 euro por që nuk është dhënë. Në shtator 2017, grupi i tafilit mori dënimin e rëndë nga gjykata, ndërsa i penduari i kolegjit, Kristi Pine i shpëtoi burgimit të trupave gjykues vendosi të lërë pas hekurave për 10 vite.
I PENDUARI QË ZBULOI AUTORËT E VRASJES SË BEHAR SOFISË
Ernejt Shyti, 26-vjeçari i akuzuar si autor i vrasjeve të Behar Sofisë, më 25 shkurt të vitit 2021 në Tiranë, është kthyer në të penduar dhe ka pranuar të Krijojë me përvojë, duke dhënë vërtet tronditëse në Gjykatën e Posaçme.
Shyti ka deklaruar se të njëjtat persona që kishin porositur për të vrarë Sofinë, i kishin kërkuar të kryente edhe një vrasje tjetër në Gjermani. Ai ka treguar se do të ketë një 34-vjeçar dhe për këtë të fundit 500 mijë euro. Personat që i kanë kërkuar kryerjen e kësaj vrasje, i kanë thënë se paratë do i merrte nga “Bajlozi”, që ai pretendon se nuk e njihte.
Ernejt Shyti ka treguar detajet e vrasjeve të Behar Sofisë, që nga porosia, përgatitja dhe organizimi. Për këtë ngjarje ndodhen në burg Skënder Vathi, Leonar Xhixha, Xhuljano Visha dhe vetë i penduari.
Ernejt Shyti ka pranuar krimin dhe faktin që çalonte para se të kryente krimin me qëllimin që të mos identifikohej dhe të kapej nga politika. Ekspertë nga Britania e Madhe kanë parë se vrasësi është duke pritur shënjestrën e çalon duke thënë se e improvizon këtë ecje dhe nuk ka probleme.
I PENDUARI QË TREGOI POROSITËSIT E VRASJEVE
“Killeri” që u arrestua në mars të vitit 2022 në Fier, Nuredin Dumani, u kthye në të penduar. Bashkë me të arrestuarin tjetër, Henrik Hoxha, ai rrëfeu krimin e kryera dhe të tjera të porositura që nuk ishin të realizuara.
Mbrëmjen e datës 29 mars të vitit 2022, nga strukturat e ushtrisë së Shtetit është finalizuar operacioni policor i koduar “Arratia”, gjatë të cilit u arrit të arrestohet një nga më të kërkuarit, i akuzuari për disa vrasje.
Rreth orës 22:25, në lagjen “Apollonia” në Fier, u bë lokalizimi dhe kapja e shtetasit Nuredin Dumani. Arrestimi i tij u konsiderua një sukses i madh në Policinë, pasi ai ishte një nga më të kërkuarit, u kthyen edhe për mbrojtjen e tyre.
Falë dëshmisë së tij, në maj të vitit të kaluar u realizua operacioni tjetër, i koduar “Plumbi i artë”, i cili nxori në skenën e shumë emrave të botës së krimit. Vrasje të kryera me porosi e të tjera që nuk ishin realizuar.
VRASËSI I PENDUAR QË ÇOI NË BURG ARDIAN ÇAPJAN
Dëshmia e vrasësit të penduar, Elvis Bardhi, kështu që viktimat me burgim të vështruar të Ardianit dhe Florenc Çapjen për vrasjen e Gentian Beqirit dhe të atit të tij, Nezirit në vitin 2012 në Elbasan. Po ashtu, me burgim të përballshëm është edhe Olsi Leku. Kurse për Ervis Bardhin, Punëtorët e Ndihmës në këtë proces, gjykata dha 15 vite burg. Nga 25 vite burgim Gjykata e Posaçme dha për Klaidi Dokoli dhe Etien Çani.
Ervisi bëhet i penduar i shtyrëve pasi gjurmët e gishtërinjve të tij kishin mbetur në mjetin që kishte për t’u larguar nga vendi ku vrau Gentian Beqirin me të atin. Arrestimi i Ardjan Çapajas mëngjesin e 29 marsit të vitit 2021 erdhi pas dëshmisë së një vit më parë nga i penduari, i cili ka pranuar se kishte qenë ai që tërhoqi këmbëzën e armëve që vrau në gjumë Gentjan Beqirin. Ndërkohë Florenca Çapja është ende në kërkim pasi akuzohet si porositësi e vrasjeve të dy personave, babë e bir.
ZBULOI VRASJEN E NJË VAJZE NGA BABAI E I VËLLAI
Miklar Tola, personi që ka ndihmuar prokurorinë e Tiranës për zbardhjen e vrasjeve të Eglantina Bucit, ka ndodhur në vitin 2012 ka deklaruar se autorët janë Shkëlzen dhe Faik Buci. Në seancën e zhvilluar në Gjykatën e Tiranës, Tola ka deklaruar të gjitha ato që ka bërë edhe përpara Komisionit.
Vrasja e Eglantina Bucit në vitin 2012 në Malin me Gropa u zbardh falë dëshmitarit të vërtetë, i cili ka qenë në momentin e ekzekutimit të së resë. Shkëlzen Buci, vëllai i Eglantinës dhe Faik Buci babai i vajzës, janë akuzuar për këtë çështje.
Hetimet për ngjarjen në vitin 217, kur u arrestua Shkëlzen Buci. Ai u akuzua dhe dënua për vrasjen e mbetur në tentativë të aktorit Mishel Prela. Njëri ndër të akuzuarit për vrasjen e mbetur në tentativë ndaj Prelës, ishte edhe shoku i Shkëlzen Bucit, i cili ka qenë në vrasjen e Eglantina Bucit. Ky person, që sot është dëshmitar i mbrojtur, i ka treguar të gjithë ngjarjet e vitit 2012 në Malin me Gropa.
RIHAPI VRASJET PA AUTOR TË VAJDIN LAMES E KLODIAN SALIUT
Luftar një i dënuar që u kthye në punët e krimit në Shqipëri, me dëshminë e tij në Prokurorinë e Posaçme dhe hapi problemet e njohura të botës së krimit në Shqipëri, që funksionojnë në Tiranë, Durrës dhe Vlorë.
Reçi, i dënuar me 25 vite burgim nga gjykata e Burrelit, për vrasjen e Aleks Lalës, ka treguar në tre rrëfim, atë të datës 21 tetor, 31 tetor dhe 26 nëntor 2020, të gjithë veprimtarinë kriminale që ka pasur me Lulzim Berishën dhe anëtarët. e tjera të bandës së tij.
Për t’i akuzuar me 25 vite burgim Luftar Reçi, pretendon se ditën e krimit dhe në momentin e krimit ka qënë tek e dashura e tij bullgare në Tiranë dhe jo në fshatin Shkopet, ku ndodhi vrasja më pas djegiet e trupit të Aleksit. Lalës.
Pas marjes së dënimit në vitin 2008, Luftar Reçi, është në burgun e policisë së Lartë të Burrelit, Peqin dhe në Drenovë të Korçës. Reçi ndodhet në një status që ka fituar dhe ka fituar statusin e shërbimeve të tjera.
Luftar Reçi ka mundur të dëshminë në Gjykatën e Posaçme, pas disa seancash të dështuara, në proces që janë të pandehur.
Emiljano, Viktor, Lulzim Berisha dhe anëtarët e tjerë të bandës së Durrësit, të akuzuarit për vrasjen e biznesmenit Vajdin Lame dhe Klodian Saliu në vitin 2005. se ndihej i rrezikuar.
DËSHMOI PËR 20 DEPO ARMATIMI NË TIRANË
Enver Jamaku, pas arrestimit të tij në shkurt të vitit 2020, pranoi të krimojë menë duke rrëfyer përfshirjen e tij në ngjarjet kriminale. Deklarimet e tij në pranga 9 persona, shpallën në kërkim dy të tjerë, si edhe zbuluan gati 20 depo armatimi në Tiranë.
Jamaku është dënuar me burg nga Gjykata e Tiranës, pasi është shpallur fajtor lidhur me mua një episod të ndodhur në shkurt të vitit 2020, që nuk ka lidhje me ngjarjen kriminale për të cilat ai u bë ka i “penduar” i produkteve.
Enver Jam hetohet edhe si autor i të njëjtës dy atentateve të dështuara me eksplozivi në kryeqytet, atij ndaj biznesmenit Gjon Mena, në shkurt 2021 në Kamëz, si edhe ndaj Domart Konjarit në tetor 2019, ku u plagos kunati i tij, Artion Bylyku. .
DËSHMITARI I MBROJTUR QË U TENTUA TË VRITET
Fatmir Vladi, apo i njohur me emrin Arben Ndoka pasi mori statusin e dëshmitarit të autorit, ishte personi që lidhi Ar Frrokun me vrasjen e kryekomisarit Dritan Lamaj në vitin 2013.
Identiteti i tij i vërtetë u zbulua nga vetë i pandehuri Arben Frroku. Më 26 shtator të vitit 204, Frroku bëri një 3 nga paraburgimi 02 duke thënë se dëshmitari i Fatmirit në proces ndaj tij Vladi.
Ndërkohë, më herët, më 15 shtator të atij viti, dëshmitari i tij ka pasur fotografi një atentati me eksploziv, që ka qenë në makinën e tij. Gjatë një kontrolli në një shërbim në drejtimin e “Don Bosko”, në makinën në pronësi të Fatmir Vladit dhe gjeti një sasi eksplozivi, por edhe nga deklarata zyrtare e saj po atë ditë. Por zbulimi që Arben Frroku, i dyshuari për vrasjen e komisariatit të Kombinatit Dritan Lamaj, i bëri për herë të parë emrit të dëshmitarit të, do të zbulonte lidhjen me vendosjen e tritolit në automjetin Volvagen me targa AA 750 GT.
Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm nisi në kohë hetimet për identifikimin e atyre që zbuluan identitetin e tyre të vërtetuar. Në qendër të diskutimeve ka qenë nxjerrja e sekretit hetimor, që ka në rrezik jetën e personit, i cili është dëshmitari “kyç” i vrasjeve të kryekomisarit Dritan Lamaj.
DËSHMITARI I MBROJTUR QË EKSPOZOI AFERËN E CEZ
Njeriu që ekspozon aferën e CEZ, jurist i OSHEE, sot është në mbrojtje. Romeo Kara, dëshmitar në proceset gjyqësore ndaj biznesmenit Kastriot Ismailaj, fillimisht është marrë në mbrojtje nga politika në vitin 2016 e më pas ka përfituar edhe statusin e dëshmitarit të autorit.
Një telefonatë kërcënuese, që vjen në telefonin e juristit të OSHE-së është bërë shkak që politika e marrë në mbrojtje, së bashku me familjen e tij. Romeo Kara ka sipërfaqesuar OSHEE – në Arbitrazh, në kompaninë e Ismailajt, DIA, kërkon dëmshpërblim në vlerën e 135 milionë eurove, për prishje të njëanshme të kontratave.
DIA kishte fituar të drejtën për të borxhet që bizneset familjare i kishin ndër vite OSHEE – së. Por kjo, sipas gjykatës, ishte një skemë e tillë, ku Ismailaj i vodhi buxhetin e shtetit 5 milionë euro.
Ndërsa Elvis Mataj u vu në mbrojtje policore në vitin 2016, pasi pretendonte se kishte fakte e prova që do të hidhnin dritë mbi skandalin CEZ-DIA, ku bëhej fjalë për një skemë të fshehur në mbledhjen e borxheve të CEZ.
Në fakt, një herë nuk mori statusin si ai e kanë marrërit apo ata të dëshmive të dëshmitarit nuk e konsiderojnë dëshminë e tij me shumë interes për proceset.
Mbrojtja policore iu garantua për shkak të dyshimeve se i kanosej rrezik për jetën, pasi dëshmitë që kishin në gjykatën e Arbitrazhit. Ai kishte rrëfyer të ndërlidhur me biznesmen e Kastriotit Ismail dhe kishte mbetur që ky i fundit kishte bërë për jetën. Nuk ka të gjetur se ku ndodhet Elvis Mataj, por sipas dëshmive ai është jashtë Shqipërisë.
DËSHMITARËT E MBROJTUR
SI RUHEN DHE ÇFARË PËRFITOJNË PAS MARRËVESHJES
Koncepti i krijuesve dhe dëshmitarëve të shitjes është futur në vitin 2004. Konkretisht, ky koncept u fut në mars të atij viti, kohë kur u krijua dhe Gjykata për Krimet e Rënda. Vit pas viti janë bërë ndryshime ligjore, akte, shtesa dhe udhëzime, derisa u arrit në miratimin e një ligji që është në fuqi edhe sot. Tashmë, që para vitit 2009, disa autorë të penduar për zbardhjen e ngjarjeve të ndryshme kriminale.
Ligji 10173 i dekretuar në datën 22 tetor të vitit 2009 nga ish-presidenti Bamir Topi “Për Mbrojtjen e Siguruesve dhe të Sigurtorëve të Siguruesve”, në 31 nenet e tij ka të specifikuar deri në detajet e informacioneve të dikujt që kanë statusin e tyre të penduar.
Në rastet e marrjes së statusit, ai, por edhe familja gëzojn
ë benifite si shumë më parë. Të ardhurat për familjen, ditë sigurie që paguhen nga shteti, shoqëria me makinat e shtetit të familjes, apo fëmijët në rastet kur është kryefamiljar. Vetë i penduari ka ato në burg si të nuk janë të dënuarit e tjerë. Programi për mbrojtjen e dëshmitarëve parashikon jo vetëm garantimin e jetës së personit dhe familjes së tij, por edhe kujdesin, financiar financiar, arsimimin e deri te trajtimi psikologjik.
Lëvizja e personit të marrë nën ruajtjen dhe familjet e tij të kryhen nën vëzhgimin dhe shoqërinë e agjentëve të sigurisë për mbrojtjen e dëshmitarëve. Për raste të tjera, kur shkalla e rrezikut vlerësohet e lartë, sigurimi i personit të marrë nën mbrojtjen e familjes së tij realizohet edhe jashtë vendit. Trajtimi financiar i detyrimit të marrë nën mbrojtje është një tjetër palë e shtetit ndaj tyre.
PRISHJA E KONTRATËS DHE HEQJA NGA PROGRAMI
Të drejtën për të marrë pranimin e një ose të disa programeve të mbrojtjes së ka prokurori i Përgjithshëm. Në të gjitha llojet e projekteve, propozimi i marrëveshjes me përshkrimin e kushteve të bashkëpunimit me mua, të cilat do të bëjnë vërtetimin e pjesës së saj të mbrojtjes.
Propozimi i Prokurorit të Përgjithshëm për pranimin e një ose të disa programeve të mbrojtjes, së bashku me informacionin bazë, depozitohen pranë Drejtorisë së Mbrojtjes së Dëshmitarëve dhe të Bashkëpunëtorëve tëësisë, e cila kryen edhe funksionet e sekretarisë teknike.
Në një kohë sa më pak dhe në çdo rast, jo më vonë se 10 ditë nga të dhënat e miratimit të pranimit në programin e mbrojtjes, drejtoria e përgatitjes për veprimet e programit dhe merr masa për bisedimin dhe nënshkrimin e saj me dëshmitarin, mbrojtjen e tyre. përgjithësi dhe persona të tjerë të mbrojtur.
Programi i mbrojtjes mund të ndërpritet nga komisioni në këto raste:
– Nëse gjatë hetimit dhe gjykimit të çështjeve penale vërtetohet se dëshmitari ose dëshmitë e tyre kanë deklaruar një dëshmi të rreme apo, për çfarëdo arsye, nuk i jep deklarimet ose dëshmitë, për të cilat janë lejuar pranimi në programin e mbrojtjes;
– Nëse personi i kryer kryen një vepër me dashje;
– Nëse pas fillimit të punonjësve të mbrojtjes së programit të arsyeshme dhe të ngjashme për përfshirjen e personit të mbrojtur në veprimtari kriminale, të padeklaruar nga ai;
– Në qoftë se dëshmitari, personalitetet e tjera ose personat e tjerë të përmendur nuk respektojnë rëndësinë e tyre në lidhje me mbrojtjen e kushteve të punës me ato të veçanta;
– Nëse një autoritet i një shteti kërkon mbarimin e programit të mbrojtjes, të zbatuar në territorin e atij shteti.
DËSHMITARI I MBROJTUR QË HUMBI STATUSIN
Anëtarët e bandës së Lushnjës, u dënuan jo vetëm nga dëshmia e të penduarit Petrit Liçi, por ata u fundosën edhe dëshmitarët e deklarimit të Arben Kicja.
Arben Kicja ka dëshmuar në proces ndaj Aldo Bares përmes një videokonference. Në dëshminë e tij, ai rrëfeu se ishte qëlluar në vitin 2003 nga një anëtar i Bandës së Lushnjës. Pasi fitoi statusin e dëshmitarit të mbrojtur ai tha se në vrasjen e Hysni Demirajt ka marrë pjesë edhe Aldo Bare. Pikërisht për këtë dëshmi ai i frikësohet një hakmarrjeje të vërtetë nga personat që ai ka akuzuar për krime shumë të rënda.
Por në vitin 2015, Kicja u paraqit në Prokurorinë e Përgjithshme duke pretenduar se është kërcënuar me vdekje, ndërsa kërkon që t’i rikthehet statusi i dëshmitarit, i cili iu hoq pasi ka prishur.
Arben Kicja: “Ne duhet të jetë i integruar. Ne kemi 5 vjet aty ku jemi dhe jemi të paintegruar. Që do të thotë, jemi pa oficer kontakti, jemi në mes të rrugëve. S’kishim asnjë lloj kontakti me punonjësin, sidomos 6 muajt e fundit. Na kanë përzënë nga shtëpia atje. Ne nuk kemi pasur asnjë lloj kontakti me punonjësen. E kemi të dokumentuar me mesazhe, me video… Të dënosh njerëzit me burgim të shikonishëm…”
Ministria e Brendshme sqaroi në atë kohë se dëshmitari Arben Kicja, i cili dëshmoi për kundër bandës së Lushnjës, humbi statusin duke thyer në mënyrë të vetëdijshme për më shumë se një herë, rregullat e qeverisë.
DËSHMITARI I MBROJTUR QË ÇOI NË BURG EMILJANO SHULLAZIN
Biznesmeni Ylvi Beqja, dëshmitar i autorëve të dosjes së “Shullazi”, është një nga kallëzuesit për “gjobëvënie” të Emiljano Shullazit dhe të bashkëpandehurve të tij. Dëshmia e tij ishte vendimtare në procesin e Krimetit të Rëndës që përfundoi me deklarimin e fajtorit të të pandehurit. Gjykata dha në total 55 vite burg për ta.
Ai ka deklaruar edhe për një hetim të nisur ndaj Emiljano Shullazin nga Prokuroria e Tiranës për akuzën e “pastrimit të parave”. Beqja dha vendime në lidhje me mua dyshimet janë të lidhura për paligjshmërinë e konsumuar gjatë regjistrimit të pronësisë së ish-hotel “Vollgës” në Durrës, një pjesë e të cilit i ka kaluar Emiljano Shullazit apo për të paguar të kaluarën për këtë qëllim.
Kjo duket është nën masën e sekuestros preventive. Por përveç dijenisë për shkaktimin e fajit, dëshmitari i Shume Beqja ka deklaruar edhe si person nën hetim, pasi emri i tij është pjesë e një hetimi për “pastrim parash” të nisur nga akuza e kryeqytetit.
Statusin e dëshmitarit të autorit Beqja është dëshmia e dhënë kundër Shullazit, prova kryesore e prokurorisë në proces ndaj tij dhe grupit tek Krimet e Rënda.
Emiljano Shullazi: “Po pse nuk dua të rrimë në burg sipas teje!? Kërkoj.. (ndërhyn fjalën që i jep fjalën Emiljano Shullazit). Prokurori ne mund citoi procesverbalin e datës 7, por të themi çfarë të dua. Ju penguam gjë ne që të mos vini në punë, ne detyrë? Në s’ju kemi pengu. Unë s’jam me ju. Unë kam thënë edhe një herë dhe ta them edhe një herë, ta dëgjojnë edhe vëzhguesit që janë këtu. Kur ti dorë jepjen, ore kur jepheq gjyqtari dorëheqjen, se nuk mund të gjykoj, t’ja fus murit me kokë unë eee, kur gjyqtari thotë se s’mund të gjykoj? Kuptohet dorëheqja jote. Unë do të marr vendim, si do thuash ti, është i padrejtë? Është i pavërtetë Ylvi Beqja, kur ti në vendim konfiskimi që ka thënë që e ke bllokuar këtë pronë se ia kam marrë me zor Ylvi Beqjas? Unë kam prova të reja që do të nxjerr para avokatit, si të mi prishësh ti mua ato prova? Se ti çfarë vendimi do të marrësh, nuk ke si të marrësh, me datën 1 mora atë vendim, me datën 6 të marrësh vendim tjetër… Pastaj, ku u njoh me dosjen e gjykatës? Më datë 6 more emërimin në apel, më datë 7 erdhe ke ne??”
Por dy vite më parë, më 24 nëntor të vitit 2021, kohë kur në Apel mbahej seanca për Shullazin dhe grupin e tij, Ylvi Beqja është kthyer në Shqipëri, duke kryer veprime që rrezikuan heqjen e statusit të dëshmitarit të tyre.
Me një shkresë që drejtori i asaj kohe, Idajet Faskaj, në ish-kryeprokurorit të SPAK Arben Kraja, dhe ish-drejtori i Përgjithshëm i Policisë, Gledis Nano, paraqiste një problem informacioni mbi programin e mbrojtjes për Ylvi Beqjan.
Masat e mbrojtjes ndiqen në disa vendime Nr.21, datë 7 nëntor 2016 të Komisionit për vlerësimin e Masave të Mbrojtjes së Dëshmitarëve dhe Bashkëpuntorëve të Drejtësisë për shtetasit, Ylvi Beqja, me statusin “bashkëpuntor i bashkëpunimit” dhe familjes së tij.
Në një rast të caktuar, është përpiluar Marrëveshja e Mbrojtjes me shtetasit e lartpërmendur, të cilët janë njohur me kushtet, kufizimet dhe masat që do merren, kanë pranuar dhe firmosur atje. pamje janë në program mbrojtje 8 persona të kësaj familje.
Nisur nga rëndësia e dëshmitarit, rrezikut serioz që paraqiste grupin kriminal për të cilin personi i cili është përgjegjës për mua, nga Drejtoria është marrë në mënyrë serioze dhe konsiston në të gjitha masat e duhura, si dhe janë ndjekur procedurat e drejtësisë në ligj.
Pas komunikimeve të ndërmarrjeve të drejtorisë për të gjetur një mundësi ndryshimi të programit të mbrojtjes, në lidhje me shtetin X, për një ndryshim të përkohshëm deri në finalizimin e saj në një shtet tjetër, me të cilin kishin filluar negociatat.
Programi i mbrojtjes u zhvendos përkohësisht në shtetin X , në muajin e shkurtër të vitit 2019 dhe pas përfundimit të saj të shteteve “Y” dhe faktorëve të kushteve që kanë të drejtë të favorshme, u bë zhvendosja e tyre më 20 shtator 221 në shtetin “Y” ku ndodhen.
Gjatë periudhës së qëndrimit në vend tonë, personi ka kryer shkelje të veprimit dhe në mënyrë të përsëritur, të cilat binin ndesh me mbrojtjen e tyre të firmosur nga ai personalisht dhe titullarit.
Shkeljet e personit në programin e mbrojtjes, janë bërë me dije atij si dhe Komisionit të vlerësimit të Masave Mbrojtëse, të gjithashu dhe Drejtorive të Përgjithshme të Shtetit.
Në shkresë bie në një gjë shumë të rëndësishme. Aty theksohet se nga periudhat e përfshira në Programin Mbrojtje , Nëntor 2016 –Nëntor 2021, shpenzimet direkte për këtë program janë në vlerën e rreth 839 mijë Euro ose 60% e shpenzimeve për 65 persona që përfshihen në Programin për këtë periudhë 4 – vjeçare.
Përfshirja në programin e mbrojtjes, siç është një kosto mjaft e lartë. Por siç duket edhe në rastin e saj, eksizton mundësia që ka kosto të gjithave, ka edhe të tjera.
Disa dëshmitarë dekonspirohen nga vetë strukturat e shtetit, e disa të tjerë e dekonspirojnë duke zgjedhur veten të mos binden. Pasojat të dy rastet e mund të gjithë në fatale. Për çdo dëshmi ka një kosto që e përballon shtetin. E më shumë kostoja, ky program është si një tjetër duke garantuar vazhdimësinë dhe zgjerimin e tij.
Duket se lufta me krimin do të jetë një ndeshje pa fund, me dhe pa rregulla. Do të sulmohet nga të gjitha anët. Por me rëdësi do të jetë që inciativa për të mos jetë në krahun e të drejtës. Qoftë edhe mua e kushtojnë vëmendjen e dëshmitarëve që duan të shohin çdo ditë euro./Abc
