Për analistët, nëse Moska është në gjendje të pushtojë Soledarin, një qytet i vogël minierash kripe në juglindjen e Ukrainës të shkatërruar nga lufta, “fitorja” do të ishte pak më shumë se një çmim ngushëllues për përpjekjet ushtarake të dështuara të Rusisë.
Për Kremlinin dhe separatistët pro-Moskë, megjithatë, marrja e qytetit me një popullsi prej 10 mijë banorësh do të ishte një ‘triumf’.
Dhe Yevgeny Prigozhin, kreut të Wagner Group të Rusisë, një ushtri private, Soledar i ofron qasje në pasuritë minerale, rezerva për armë zjarri dhe një vend më të privilegjuar në Kremlin.
Prigozhin njihet si “kuzhinieri” i presidentit rus, Vladimir Putin pasi u pasurua nga kontratat qeveritare për të ushqyer ushtarët, nxënësit e shkollave dhe ndejat shtetërore.
Për muaj të tërë, ai është përpjekur të pushtojë qytetin e afërt të Bakhmut – një qendër e rëndësishme logjistike, kontrolli i të cilit do të lejonte forcat ruse dhe separatiste të përparonin thellë në Ukrainën juglindore.
Pavarësisht sulmeve të panumërta, granatimeve dhe humbjes të mijëra ushtarëve, duke përfshirë luftëtarë që u rekrutuan nga burgjet ruse, rezervistë të sapomobilizuar dhe burra të rekrutuar me forcë nga zonat e kontrolluara nga separatistët ukrainas, Grupi Wagner nuk ka arritur të marrë qytetin e Bakhmutit.
Kjo pengesë është veçanërisht poshtëruese pas një serie disa mujore të humbjeve dhe tërheqjeve ruse në Ukrainën lindore dhe jugore, të cilat kanë nxjerrë në pah atë që disa vëzhgues i shohin si forca ruse të çorganizuara, të koordinuara keq dhe të motivuara dobët.
Pra, Moskës i duhet një fitore – nëse jo strategjike, atëherë të paktën diçka që mund të trumbetohet në rrjetet televizive të kontrolluara nga Kremlini dhe t’i raportohet Putinit.
“Ka një këndvështrim propagande – nëse Bakhmut [nuk mund të merret], atëherë ata duhet të tregojnë të paktën diçka sepse Prigozhin ia premtoi Putinit”, tha gjenerallejtënant Ihor Romanenko, ish-zëvendës shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Ukrainës për Al Jazeera.
“Rrethimi” i Soledar u raportua vonë të martën dhe u prezantua si një vepër e arritur vetëm nga ushtria Wagner.
“Do të doja të theksoja përsëri se asnjë njësi tjetër ushtarake përveç luftëtarëve Wagner [mori] pjesë në sulmin ndaj Soledar”, tha Prigozhin për agjencinë e lajmeve RIA Novosti të financuar nga Kremlini.
Shërbimi i tij i shtypit më pas publikoi fotot e supozuara të bëra në minierat e kripës nën Soledar.
Ushtria e Ukrainës mohoi pretendimet e tij.
Marrja e Soledar “nuk është e vërtetë”, tha zëdhënësi Serhiy Cherevatyi për Al Jazeera. “Prisni një raport të detajuar nga forcat e armatosura”.
Shërbimi i shtypit i Ministrisë së Mbrojtjes së Ukrainës tha se fotot ishin bërë në të vërtetë në Volodymyrivka, një qytet i kontrolluar nga separatistët në rajonin lindor të Donetsk.
Dhe fjalët e Prigozhin për rolin ekskluziv të ushtrisë së tij madje u kundërshtuan nga Ministria Ruse e Mbrojtjes, e cila tha të mërkurën se parashutistët e saj kishin “bllokuar” jugun dhe veriun e Soledar dhe ishin përfshirë në luftime në qendër të qytetit.
Kremlini bëri thirrje për kujdes
“Të mos nxitojmë. Le të presim për njoftime zyrtare”, tha zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov ndërsa përshkroi një “dinamikë pozitive në përparime” në Soledar.
Ndërkohë, një udhëheqës separatist përshëndeti “marrëveshjen” e Soledar si një hap drejt marrjes së kontrollit të plotë të Donetskut, pjesë të të cilit janë pushtuar nga rebelët pro-Moskë që nga viti 2014.
“Ky është një moment novator”, tha Denis Pushilin për rrjetin televiziv NTV. “Ne po përgatisim momentin që kemi pritur, çlirimin e ‘Republikës Popullore të Donetskut’.
Për rusët e tjerë pro-Kremlinit, Soledar është një humbje shkatërruese e fuqisë punëtore ukrainase dhe një disfatë personale për komandantin e përgjithshëm të Kievit, Valerii Zaluzhny.
“Zaluzhny kurrë nuk numëroi humbjet gjithsesi, por këtu, ai e tejkaloi veten duke grumbulluar mijëra ushtarë për të vdekur ose për t’u kapur”, shkroi Herman Kulikovsky, një analist i njohur ushtarak rus, në Telegram.
“Në fakt, trupat e Wagnerit jo vetëm që shkatërruan një pjesë të konsiderueshme të forcave ukrainase që u përpoqën të mbanin Soledarin, por gjithashtu shpërqendruan një pjesë të forcave, rezervave dhe – më e rëndësishmja – vëmendjen e Shtabit të Përgjithshëm të Ukrainës nga linjat e tjera të frontit”, ka shkruar ai.
“Nëse nuk ka Soledar, nuk ka Ukrainë”, tha publicisti pro-Kremlinit Zakhar Prilepin në Telegram.
Qyteti është sigurisht çelësi për kapjen e Bakhmutit.
Por ajo që është nën dhe rreth tij ofron gjithashtu një shpjegim se pse Prigozhin i Wagner është kaq i dëshpëruar për të kontrolluar qytetin dhe për të monopolizuar marrjen e tij në sytë e Kremlinit.
Minierat e kripës nën Soledar përmbajnë një çmim të madh ushtarak, depo të mëdha armësh zjarri që datojnë që nga Lufta e Dytë Botërore.
Kripa thith ujin dhe parandalon ndryshkun dhe Moska filloi të ngarkonte minierat me armatim dhe qindra mijëra armë të vogla sovjetike në fund të viteve 1950, sipas Nikolay Mitrokhin, një historian në Universitetin e Bremenit të Gjermanisë.
“Kjo është arsyeja pse ushtria ukrainase vendosi një batalion forcash speciale atje në pranverën e vitit 2014 dhe mbrojti minat nga milicitë [separatiste] të Donetsk-ut që grumbulloheshin te portat”, tha ai për Al Jazeera.
Depoja mund të mos jetë evakuuar plotësisht sepse ashensori i saj nuk mund të nxjerrë më shumë se një duzinë arka në sipërfaqe në të njëjtën kohë, tha ai.
Kripa e Soledar mund të jetë po aq e vlefshme
Qyteti, emri i të cilit do të thotë “dhuratë kripe”, dikur siguronte deri në 40 për qind të kripës së ngrënshme të Bashkimit Sovjetik.
Para luftës, ajo furnizonte rreth 90 për qind të kripës në të gjithë Ukrainën dhe armiqësitë rreth qytetit shkaktuan një rritje të çmimeve.
Rrethinat e qytetit janë gjithashtu të pasura me alabaster, argjilë të vlefshme për qeramikë dhe qymyrë.
Dhe Prigozhin është i njohur për interesat e biznesit që shkojnë përtej mbajtjes së një ushtrie private.
Pastaj Evro Polis, një kompani që kontrollon Prigozhin, nënshkroi një marrëveshje për zhvillimin e fushave të naftës dhe gazit sirian dhe rivendosjen e infrastrukturës energjetike, sipas raporteve të mediave ruse dhe perëndimore.
Disa njësi të Wagner u zhvendosën në Republikën e Afrikës Qendrore të shkatërruar nga lufta dhe ndihmuan Prigozhin të fitonte kontrollin e tregtisë fitimprurëse të “diamantit të gjakut”, sipas grupit kërkimor All Eyes on Wagner me bazë në Francë.
Përveç Soledar, rajoni juglindor i Donbasit është thesari i Ukrainës me pasuri minerale, fabrika metalurgjike dhe kimike.
“Donbasi është i pasur me lëndë të para dhe kompleksi i tij industrial mund të përdoret gjithashtu”, tha Aleksey Kushch, një analist me bazë në Kiev, për Al Jazeera.
“Unë mendoj se një çmim shumë më i vlefshëm është në rrezik – një vend në hierarkinë politike të Rusisë,” tha Kushch, duke iu referuar ambicieve të Prigozhin për të fituar më shumë ndikim brenda Kremlinit.
